کتاب مشهور و قدیمی معجم البلدان، اثری از یاقوت حموی جغرافی‌دان و سیاح بزرگ قرن شش هجری میباشد که در ارتباط با جغرافیای تاریخی فلات ایران‌زمین میباشد.
“یاقوت حموی” با نام کامل “شهاب الدین ابی عبدالله یاقوت بن عبدالله الحموی الرومی البغدادی” متولد ۵۷۴ه.ق است. وی از پدر و مادری یونانی‌الاصل زاده شد اما در کودکی به اسارت اعراب درآمده و باقی عمر را در کشورهای عربی میان‌رودان گذراند. در نوجوانی خواندن و نوشتن را آموخت و در سفرهایی به سیاحت در کیش، عمان، شام، دمشق، موصل، اربیل، خراسان، مرو، نسا، خوارزم، سنجار و حلب میپردازد و سرانجام در همان شهر حلب دیده از دنیا فرو می‌بندد.
کتاب نایاب مُعجَم اَلبُلدان از شاهکارهای یاقوت است که از معتبرترین کتب تاریخی و جغرافیایی پس از اسلام است. بسیاری از اساتید و تاریخ نگاران و مستشرقین به دلیل اعتبار این کتاب ارزشمند، به آن استناد میکنند.
مؤرخ روسی فِرین می‌نویسد: «کتاب مُعجَم اَلبُلدان تصنیف دانشمند بزرگ عرب یاقُوت الُحمَوی یکی از پربارترین کتاب‌های عصر خود بوده است» و همچنین مورخ وت اریخ‌نویس مشهور عرب ابن‌خلکان می‌گوید که «کتاب معجم البلدان، کتابی است بسیار مفید، و نویسنده آن از همت والایی برخوردار بوده‌است». همچنین در این مورد مستشرق بزرگ وسنکونسکی گفته است: «یاقوت حموی یکی از نوابغ عصر خود بود وکتابی گرانمایه وارزشمند از خود برجای گذاشت».
این نسخه از کتاب معجم البلدان شاهکار یاقوت حموی، نسخه‌ای است پنج جلدی به زبان اصلی که توسط کاربران در این پایگاه فرهنگی بارگزاری شده است. این کتاب چاپ بیروت میباشد.
دانلود کتاب معجم البلدان را به پژوهشگران و محققان جغرافیای تاریخی پیشنهاد می‌کنیم.
